POLYP ĐẠI TRỰC TRÀNG

Polyp đại trực tràng là những khối u xuất hiện trên bề mặt niêm mạc của đại trực tràng.

Polyp đại trực tràng được gặp phổ biến và gia tăng theo tuổi, khoảng 30% người trong độ tuổi trung niên và người cao tuổi có polyp đại tràng.

Polyp đại trực tràng thường không có triệu chứng và được phát hiện tình cờ khi thực hiện các xét nghiệm kiểm tra. Các triệu chứng có thể gặp bao gồm: đại tiện ra máu, đau bụng và các triệu chứng của tắc nghẽn nếu polyp lớn, polyp trực tràng có cuống dài có thể sa ra ngoài hậu môn.

Các loại polyp đại tràng

Polyp đại trực tràng có thể khác nhau về kích thước và số lượng. Có ba loại polyp đại tràng:

Polyp tăng sản:lành tính và không tiến triển thành ung thư.

Polyp tuyến: phổ biến nhất. Hầu hết các polyp này không tiến triển thành ung thư mặc dù chúng có khả năng tiến triển thành ung thư.

Polyp ác tính:là những polyp có chứa tế bào ung thư.

Không có nguyên nhân chính xác gây ra polyp đại trực tràng, nhưng polyp là kết quả của sự phát triển bất thường mô.Cơ thể định kỳ phát triển các tế bào khỏe mạnh mới để thay thế các tế bào cũ bị tổn thương hoặc không còn cần thiết. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các tế bào mới được phát triển và phân chia trước khi cần thiết. Sự phát triển không được kiểm soát này là nguyên nhân hình thành các khối polyp.

Mặc dù không có nguyên nhân cụ thể gây ra polyp đại trực tràng, nhưng có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện polyp đại trực tràng. Các yếu tố làm tăng nguy cơnày bao gồm:

Trên 50 tuổi.

Thừa cân.

Tiền sử gia đình bị polyp hoặc ung thư đại trực tràng.

Có polyp trong quá khứ.

Bị bệnh viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn.

Mắc bệnh tiểu đường type 2 không kiểm soát.

Mắc chứng rối loạn di truyền, chẳng hạn như hội chứng Lynch hoặc hội chứng Gardner.

Lối sống: hút thuốc lá, uống rượu thường xuyên, lối sống ít vận động, chế độ ăn nhiều chất béo.

Polyp có thể được tìm thấy trên một số xét nghiệm. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:

Nội soi đại tràng:bằng cách sử dụng ống soi mềm sẽ giúp quan sát toàn bộ niêm mạc đại tràng. Trong quá trình nội soi, nếu phát hiện thấy polyp, bác sĩ có thể cắt bỏ polyp và lấy mẫu mô để làm xét nghiệm tìm tế bào ung thư. Đây là xét nghiệm tốt nhất để kiểm tra polyp.

Xét nghiệm phân: Xét nghiệm này sẽ lấy mẫu phân của bạn để làm xét nghiệm. Nếu xét nghiệm này tìm thấy máu trong phân, đây có thể là dấu hiệu của polyp.

Chụp cắt lớp vi tính (Chụp CT): Chụp CT giúp tạo dựng hình ảnh của đại tràng và trực tràng. Đây cũng là một cách để phát hiện polyp.

Cách tốt nhất để điều trị polyp đại trực tràng là cắt bỏ chúng. Nếu phát hiện polyp trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể sẽ loại bỏ các polyp nội soi và lấy mẫu mô để làm xét nghiệm tìm tế bào ung thư.

Nếu polyp quá lớn không thể cắt bỏ qua nội soi thì nên tiến hành phẫu thuật để cắt bỏ polyp.

Tùy thuộc vào kết quả mô bệnh học của polyp, bác sĩ sẽ hướng dẫn cho bạn nên theo dõi định kỹ nội soi đại tràng hay phẫu thuật cắt bỏ đoạn đại tràng.

Tuân thủ chế độ ăn uống,lối sống lành mạnh có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của polyp đại trực tràng: Chế độ ăn ít chất béo và nhiều trái cây, rau, chất xơ. Không hút thuốc lá và uống rượu quá mức. Tập thể dục thường xuyên và duy trì trọng lượng cơ thể bình thường.

Sử dụng aspirin liều thấp và các thuốc kháng viêm không steroid, bổ sung thêm canxi và vitamin D vào chế độ ăn có thể giúp ngăn ngừa polyp. Tuy nhiên, điều này cần có sự tư vấn của bác sĩ.

Theo khuyến cáo của Hội Nội soi têu hóa Hoa Kỳ, sàng lọc polyp và ung thư đại trực tràng được khuyến cáo cho mọi người từ 50, những người có nguy cơ cao nên bắt đầu sàng lọc từ 45 tuổi. Nội soi đại tràng là xét nghiệm lựa chọn đầu tiên để sàng lọc ung thư đại tràng.

Những điểm chính

Polyp đại trực tràng thường không có triệu chứng và được phát hiện tình cờ khi thực hiện nội soi đại tràng.

Polyp đại trực tràng thường lành tính nhưng có thể tiến triển thành ung thư. Cắt bỏ polyp đại trực tràng có thể giúp ngăn ngừa nguy cơ tiến triển thành ung thư.

Tuân thủ chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của polyp đại trực tràng.

Theo Hội Nội soi tiêu hóa Hoa Kỳ, sàng lọc polyp và ung thư đại trực tràng bằng nội soi đại tràng được khuyến cáo cho mọi người từ tuổi 50, những người có nguy cơ cao nên bắt đầu sàng lọc từ 45 tuổi.

(Bs Nguyễn Thành Long Khoa NS -TH Bệnh viện Đa Khoa Vĩnh Đức)